The Manuscript Transmission of Carolingian Biblical Commentaries

This bibliography is very much a work in progress. Over the last seven years it has been updated every few months. The version before you has been updated as of May, 2005. This bibliography has grown out of the study of the manuscript transmission of all works produced during the Carolingian era (defined here as Continental Europebetween 750 and 1000). As a result exegetical works of Insular origin (Irish and Anglo-Saxon) are generally passed over here. Typographical errors abound and many works have been omitted. Nevertheless, I offer this work as an experiment in scholarly communication, in the hope that this bibliography will, while demonstrating the large number and wide range of Biblical commentaries produced during the Carolingian era, encourage others to produce critical editions and study texts of uncertain authorship. Accordingly, I most heartily encourage anyone to contact me with corrections, additions and simple encouragement at the address below. While the basis of this bibliography is my examination of the manuscript catalogs of libraries around the world, I have collated my results with several printed bibliographies, especially Friedrich Stegmüller’s, Repertorium Biblicum. Manuscripts which are included in Stegmüller’s bibliography are indicated by (S) and other important bibliographies are also indicated by appropriate initials within parentheses at the end of the entry.

Burton Van Name Edwards

Brown University

Box 1894

Providence, Rhode Island 02912Burton_Edwards@brown.edu

Copyright

Bibliography/Abbreviations

Bischoff (B)

Bischoff, Bernhard, “Wendepunkte in der Geschichte der lateinischen Exegese im Frühmittelter in Bischoff, Bernhard, Mittelalterliche Studien. Aufsätze zur Schriftkunde und Literaturgeschichte. Stuttgart: Hiersemann, 1966, p. 205-273. Originally published in Sacris Erudiri 6 (1954), 189-289. English translation: “Turning-points in the History of Latin Exegesis in the Early Middle Ages,” in Biblical Studies: the Medieval Irish Contribution, ed. Martin McNamara. Proceedings of the Irish Biblical Association, 1. Dublin: Dominican Publications, 1976, p. 73-160.

CSLMA (C)

Clavis Scriptorum Latinorum Medii Aevi: Auctores Galliae 735-987 = Clavis des Auteurs Latins du Moyen Age: territoire français, édité par Marie-Hélène Jullien et Françoise Perelman. (Corpus Christianorum, Continuatio Mediaeualis). Turnholti: Typographi Brepols Editores Pontificii, 1994.

Iogna Prat (I-P)

Iogna Prat, Dominique., “L’oeuvre d’Haymon d’Auxerre: état de la question,” in L’école carolingienne d’Auxerre: de Murethach à Remi 830-908. Paris: Beauchesne, [1991], p. 157-179.

Jeudy (J)

Jeudy, Colette, “Remigii autissiodorensis opera (Clavis),” in L’école carolingienne d’Auxerre: de Murethach à Remi 830-908. Paris: Beauchesne, [1991], p. 457-500.

Lambert (L)

Lambert, Bernard. Bibliotheca Hieronymiana Manuscripta: La tradition manuscrite des oeuvres de Saint Jérome. Instrumenta Patristica, IV. Steenbrugis: In Abbatia S. Petri; Hagae Comitis: Martinus Nijhoff, 1970.

Stegmüller (S)

Stegmüller, Friederich. Repertorium Biblicum Medii Aevi. 11v. Matriti, 1950-1980.

1. Abbo of Saint Germain. (Abbo Sangermanensis mon.)

1.1. [Abbo of Saint Germain] Sermones. (Flores Evangeliorum).

Inc.: Noveris lector sive auditor quicumque es … sentiam orationibus. – Erunt signa in sole -Noster Dominus prius semper cupiens succurere humanae fragilitati.

Stegmüller 857.

CSLMA ABBO 2

Editions:

1. Achéry, Luc d’. Spicilegium, T. IX (1669), 79-110. 5 sermons.

2. Achéry, Luc d’. Spicilegium, T. I (1723), 336-342. 5 sermons.

3. PL 132: 761-778. 5 only.

4. Önnerfors, Ute. Abbo von Saint-Germain-des Prés. 22 Predigten. Kritische Ausgabe und Kommentar. Frankfurt am Main: Verlag Peter Lang, 1985. Lateinische Sprache und Literatur des Mittelalters, Bd. 16.

Manuscripts:

1. Barcelona, Archivo de la Corona de Aragon, Fonds Ripoll 130, f. 1r-83v. saec. xiii. (C,S)

2. Cambridge, Corpus Christi College 189. saec. xi, p. 253. (C)

[3. Chartres, Bibliothèque municipale 14 (25), f. 66r-73r.]

4. Copenhagen, Kongelige Bibliothek Gl. kgl. Saml. 1595 4o, f. 26r-40v. saec. xi. (C,S)

5. London, British Library Cotton Nero A I, f. 169v. saec. xi. (C)

6. London, British Library Cotton Vitellius A VII, f. 65v. saec. xi. (C)

7. London, British Library Harley 438, f. 229. (C)

8. Oxford, Bodleian Library Hatton 26, f. 75vb-82va. saec. xiii. (C)

9. Paris, Bibliothèque de l’Arsenal 854, f. 44-47. (S)

10. Paris, Bibliothèque nationale de France lat. 583, f. 47-48v. (S)

11. Paris, Bibliothèque nationale de France lat. 3733, f. 49. Attributed to Steph. de Tornaco. (S)

12. Paris, Bibliothèque nationale de France lat. 13203, f. 1v-172. saec. xii. St. Germain-des-Prés. (C,S)

13. Paris, Bibliothèque nationale de France lat. 14935, f. 13. Attributed to Stephano de Tornaco. (S)

14. Paris, Bibliothèque nationale de France lat. 16463, f. 104. Attributed to Steph. de Tornaco. (S)

2. Adalbert, deacon of Metz, fl. saec. x ex.

2.1. [Adalbert] Speculum (Flores ex moralibus B. Gregorii papae in Iob).

Inc.: Dilectissimo … Mecum saepius retractans, o reverende Pater, creberrima circa me benignitatis caritatisque vestra impensa beneficia … remuneraturque ab ipso feliciter per saecula infinita.

– Nonnulli namque ita sunt simplices, ut rectum, quid sit, ignorent.

– Hinc iterum subsequenter per sanctum Job dicitur (Job 12,14): Si destruxerit (cap. 100).

Expl.: Nec terrore poenae, sed amore iustitiae … et immense gratuita clementia eternaliter frui concedat. Amen..

Stegmüller 859.

CSLMA ADALBM 3

Editions:

1. Martène, E., Anecdot. I,84. Prologue only.

2. PL 136: 1309-1312. Prologue only.

3. Wasselynck, R., “La table des ‘Capitula’ du Speculum d;Adalbert de Metz,” RTAM 34 (1967), p. 255-262. Chapter headings only.

Manuscripts:

1. Auxerre, Bibliothèque municipale 21, f. 1-190v. saec. xii. (C)

2. Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin- Preussischer Kulturbesitz Phillipps 1692, f. 1-141. saec. xi. (C,S)

3. Cambridge, Queen’s College 7, f. 76. (C)

4. Cambridge, Trinity College 141 (B 4, 27), f. 64-148v. (C)

5. Charleville, Bibliothèque municipale 234. saec. xiv? (C)

6. Geneva, Bibliothèque Publique et Universitaire lat. 20, f. 1-152v. saec. xii. (C)

7. Lincoln, Cathedral 196 (B 4.9), f. 1-178. saec. xii. A(dalbertus), humillimus levitarum, reverendissimo in Christo patri H(erimanno) presbytero. (C,S)

8. London, British Library Arundel 218, f. 2-128. saec. xii. (C)

9. London, British Library Royal 5.F.v., f. 1-78. saec. xiii. (C)

10. London, British Library Royal 8.F.viii, f. 2-72. saec. xiii. (C)

11. London, British Library Royal 8.F.x, f. 45-116. saec. xiii. (C)

12. Munich, Bayerische Staatsbibliothek clm 18542a, f. 1-156. saec. xii. (C)

13. Oxford, Bodleian Library 413 (SC. 2309), f. 1-176. saec. xii. (C)

14. Oxford, Bodleian Library Rawlinson C. 669, f. 1-100. saec. xii. (C)

15. Oxford, Jesus College 42, f. 1-72. saec. xiii. (C)

16. Paris, Bibliothèque de l’Arsenal 390 (581 X.T.L.), f. 1-80. saec. xii. (C)

17. Paris, Bibliothèque nationale de France lat. 1707, f. 48v-131v. saec. xii. (C)

18. Paris, Bibliothèque nationale de France lat. 2871, f. 1-121. saec. xii. (C)

19. Paris, Bibliothèque nationale de France lat. 17442. saec. xii. (C)

20. Rouen, Bibliothèque municipale 504 (A 304), f. 1-84. (C)

21. Seville, Biblioteca Capitular y Colombina 5-6-5. f. 2r-222v. Adalbertus diaconus, Speculum Gregorii. (S)

22. Soissons, Bibliothèque municipale 139, f. 2-96v. saec. xii. (C)

23. Troyes, Bibliothèque municipale 463, f. 1-129. saec. xii. (C)

24. Vatican, Biblioteca Apostolica Barb. Lat. 500, f. 1-87. saec. xiii. (C)

3. Adrevald of Fleury.

3.1. [Adrevald of Fleury] Benedictiones de fillis Iacob.

Inc.: Sacrosancta atque praesaga sanctorum patriarcharum benedictio, quae per Spiritum sanctum atque os beati Iacob … intellectu carpenda discutiamus.

— Ruben primogenitus — Patet litterae sensus, quia beatus Jacob primum filium Ruben ex Lia uxore.

— Simeon et Levi — Patet litterae sensus, quia hi duo fratres ob ulciscendum stuprum sororis.

Expl.: … caue semper supersitiosam intellegentiam, ut non tui sensui attemperes scripturas, sed scriptuis iungas sensum tuum et intellegas quid sequatur.

Stegmüller 6324; cf. 880,1 (suppl.); 3410; 7021,1.

Lambert 405

Clavis 169o

CSLMA ADR 1

Editions:

1. Martianay, Jean, ed., Hieronymii …Operum …studio et labore monachorum ordinis S. Benedicti congregatione S. Mauri. Parisiis: Apud Ludovicum Roulland, 1693-1706. This commentary is printed in T. II, Paris. 1699.

2. Vallarsi, Domenico, ed. Sancti eusebii Hieronymi … Operum primus[-undecimus] post monachorum Ord. S. Bened. E Congreg. S. Mauri  recensionem denuo ad mss. Codices Romanos, Ambrosianos, Veronenses, aliosque, nec non ad priores editions castigatus … Studio ac labore Domini Vallarsi … opem ferentibus aliis in eadem civitate literatis viris, & praecipue March. Scipione Maffeio. Verone, Apud J. Vallarsium 1734-1742.

3.  Vallarsi, Domenico, ed., Sancti Eusebii Hieronymi Stridonensis presyteri Operum … post monachorum ord. S. Bened. E Congreg. S. Mauri recensionem … castigatus … illustratus studio ac labore Dominici Vallarsi … & praecipue March. Scipione Maffeio. Editio altera. Venetiis: Apud Guileli Zerletti, 1766-1772.

4. Trombelli, Giovanni Crisostomo, Cypriani, Hilarii, aliorumque veterum partum Latinorum opuscula. Bononiae: Apud Hieronymum Corciolani, & H.H. Colli typographia S. Thomae Aquinatis, 1751. Mingarelli inserted an edition of the Bologna MS on pages 206-221..

5. Gallandi, Andreas, ed. Bibliotheca veterum partum antiquorumque scriptorium ecclesiasticorum, pstrema Lugdunensi longe locupletior atque accuratior. Venetiis: Ex typ. J.B. Albriti Hieron fil., 1765-1781.

6. PL 20:715-732 (Paulinus).

7. PL 23:1375-1380

Manuscripts:

1. Admont, Stiftsbibliothek 400, f. 109r-118v. saec. xii ex.

2. Bologna, Biblioteca Universitaria 1366 (2610), f. 117-126. San Salvatore. saec. xv.

3. Brussels, Bibliothèque Royale II.1053 (Phillips 4630), f. 139v-145r, 2v-3r. saec. xi; St. Maria d’Alna.

4. Cologne, Hist. Arch. Hss-Fragm. B 29, f. 1rv. saec. xii. (C)

5. Epinal, Bibliothèque municipale 74, f. 107r-119r. saec. x. Moyenmoutier. (C,L)

6. Gent, Universiteitsbibliothek 249 (155), 35v-45r. saec. x; Trier, St. Maximin. (C)

7. Orléans, Bibliothèque municipale 182 (159), p. 273. saec. xi. Fragment. (C,L)

8. Paris, Bibliothèque nationale de France lat. 3702, f. 146r-161v. saec. xii. Incomplete. (C,L,S)

9. Paris, Bibliothèque nationale de France lat. 14801, f. 33r-41v. saec. xii. St. Victor. (C,L,S)

10. Reims, Bibliothèque municipale 395 (E 278), f. 123-129. saec. xii. (C)

11. Rome, Biblioteca Vallicelliana C 36, f. 36rb-40vb. saec. xii. Follows Remigius and Bruno of Segni on Genesis.

12. Rouen, Bibliothèque municipale 1377 (U.108), ff. 83v-89v. saec. ix. Jumièges. With Haimo of Auxerre on Genesis (Stegmüller 7194). (C,L,S)

13. Rouen, Bibliothèque municipale 1470, f. 126v-137r. saec. x-xi. Fécamp. Precedes Haimo of Auxerre on Genesis (Stegmüller 7194). (C,L)

14. Troyes, Bibliothèque municipale 804, f. 69r-75r. saec. ix-x.